Wat is bidirectioneel laden en hoe werkt het?

Je hoort het tegenwoordig steeds vaker, bidirectioneel laden. Maar wat is het eigenlijk precies? En hoe werkt dat dan? Is het slechts een “gimmick”, of de toekomst van elektrische auto’s? In dit artikel nemen we je mee langs alle aandachtspunten en overwegingen! Bidirectioneel laden is een technologie waarbij een elektrische auto niet alleen energie kan opnemen uit het stroomnet, maar ook energie terug kan leveren. Dit proces heet ook wel tweeweg-laden. Bij normaal laden gaat de stroom maar één kant op, namelijk vanuit het elektriciteitsnet naar de accu van de auto. Met bidirectioneel laden kan die energie dus ook weer terugstromen vanuit de accu naar het net, je huis of zelfs andere elektrische apparaten. Dit gebeurt via slimme laadstations die speciaal ontworpen zijn om elektriciteit in twee richtingen te sturen. De technologie maakt gebruik van slimme software die continu de stroombehoefte monitort, zodat het systeem weet wanneer er stroom teruggeleverd moet worden of juist opgeslagen kan worden. Om dit mogelijk te maken moet de laadpaal uitgerust zijn met een bidirectionele omvormer. Die zorgt ervoor dat gelijkstroom (DC) uit de accu van de auto wordt omgezet naar wisselstroom (AC), zodat deze bruikbaar wordt voor huishoudelijke apparaten of teruglevering aan het elektriciteitsnet.

Welke soorten bidirectioneel laden bestaan er en wat zijn de verschillen

Er zijn verschillende vormen van bidirectioneel laden, namelijk Vehicle to Grid (V2G), Vehicle to Home (V2H) en Vehicle to Load (V2L). Bij Vehicle to Grid levert de elektrische auto energie terug aan het elektriciteitsnet. Hierdoor draagt jouw auto bij aan het balanceren van vraag en aanbod op het energienetwerk. Dit kan je financieel voordeel opleveren, bijvoorbeeld via vergoedingen van energieleveranciers. Vehicle to Home betekent dat jouw auto rechtstreeks je huis van stroom voorziet. Handig bij een stroomstoring, of wanneer de energieprijzen hoog zijn en je de energie uit je accu wilt gebruiken in plaats van stroom van het net. Vehicle to Load houdt in dat je elektrische apparaten direct aansluit op je auto om ze van stroom te voorzien. Denk aan het opladen van gereedschap, kampeeruitrusting of andere elektrische apparatuur. Het verschil tussen deze soorten zit vooral in het doel van de teruggeleverde stroom en de benodigde hardware. V2G en V2H vereisen bijvoorbeeld een geavanceerd bidirectioneel laadstation met extra slimme software, terwijl V2L eenvoudiger is en vaak alleen een ingebouwde aansluiting op het voertuig zelf nodig heeft.

Voordelen van bidirectioneel laden voor autobezitters

Bidirectioneel laden biedt verschillende voordelen voor eigenaren van elektrische auto's. Eén groot voordeel is de financiële besparing. Je kunt profiteren van goedkope stroom door energie op te slaan wanneer de tarieven laag zijn, en deze te gebruiken of terug te leveren wanneer de tarieven stijgen. Hierdoor wordt je energierekening lager. Een ander voordeel is onafhankelijkheid. Met bidirectioneel laden beschik je over een mobiele energieopslag, waardoor je minder afhankelijk bent van het openbare elektriciteitsnet. Je kunt bijvoorbeeld tijdens stroomstoringen tijdelijk je huis volledig voorzien van energie vanuit je auto. Ook biedt het voordelen voor duurzaamheid. Door je elektrische auto als buffer te gebruiken, kun je bijvoorbeeld je eigen zonne-energie opslaan en later gebruiken. Dit optimaliseert je zelfvoorziening en vermindert je CO2-uitstoot. Tot slot helpt bidirectioneel laden bij de stabiliteit van het elektriciteitsnet. Door energie terug te leveren draag je bij aan het balanceren van het stroomnet, waardoor duurzame energiebronnen zoals zon en wind beter geïntegreerd kunnen worden in het energienetwerk.

Mogelijke nadelen en aandachtspunten van bidirectioneel laden

Ondanks de voordelen zijn er ook aandachtspunten en mogelijke nadelen van bidirectioneel laden. Een belangrijk aandachtspunt is de levensduur van de accu. Regelmatig energie terugleveren kan de batterij extra belasten, waardoor deze mogelijk sneller slijt. Hoewel moderne accu's steeds beter geschikt zijn voor bidirectioneel gebruik, is het belangrijk om dit aspect mee te nemen bij het overwegen van bidirectioneel laden. Ook zijn de kosten een aandachtspunt. Bidirectionele laadstations zijn op dit moment nog duurder dan standaard laadstations, omdat er extra hardware nodig is. Daarnaast zijn niet alle elektrische auto's geschikt voor deze technologie, wat de keuze in modellen beperkt. Ook moet je rekening houden met regelgeving en technische standaarden. In Nederland is het wettelijk toegestaan energie terug te leveren, maar niet elke netbeheerder biedt dezelfde vergoedingen of ondersteuning. Tot slot speelt veiligheid een rol. Omdat elektriciteit beide richtingen opgaat, is het belangrijk om laadstations professioneel te laten installeren en onderhouden, zodat risico's zoals kortsluiting en brandgevaar minimaal blijven.

Elektrische autos die bidirectioneel laden ondersteunen

Niet alle elektrische auto's ondersteunen op dit moment bidirectioneel laden. Dit hangt sterk af van het merk en het type voertuig. Een van de bekendste voorbeelden van elektrische auto's met bidirectioneel laden zijn bepaalde modellen van Nissan, zoals de Nissan Leaf en Nissan Ariya. Ook de Hyundai IONIQ 5, Kia EV6 en diverse modellen van MG ondersteunen deze techniek inmiddels. Volkswagen heeft met de ID-serie ook stappen gezet richting bidirectioneel laden, vooral met de Volkswagen ID. Buzz en ID.4 GTX. Andere fabrikanten zoals Tesla en BMW zijn momenteel terughoudend en hebben nog geen officiële ondersteuning voor bidirectioneel laden aangekondigd, hoewel technisch gezien hun auto's in de toekomst geschikt gemaakt zouden kunnen worden via software-updates. Het is daarom belangrijk om goed te controleren of jouw specifieke model bidirectioneel laden ondersteunt voordat je de benodigde hardware aanschaft. Raadpleeg hiervoor de officiële specificaties van de fabrikant of informeer bij je dealer voor zekerheid over compatibiliteit.

De kosten van een bidirectionele laadpaal en installatie

Een bidirectionele laadpaal is duurder dan een standaard laadpaal vanwege de extra technologie die nodig is voor tweerichtingsverkeer van elektriciteit. Gemiddeld liggen de kosten van bidirectionele laadstations tussen de €4.000 en €8.000 exclusief installatie. Dit prijsverschil wordt veroorzaakt door het merk, het laadvermogen, functionaliteiten en het type omvormer dat gebruikt wordt. Een DC-laadpaal met hogere vermogens kan duurder uitvallen dan een AC-laadpaal met lagere vermogens. Naast de aanschafkosten moet je ook rekening houden met installatiekosten. Afhankelijk van jouw situatie kunnen die variëren van €500 tot €2.000, afhankelijk van de benodigde aanpassingen aan de elektrische installatie van jouw woning. Hierbij kun je denken aan versterking van de elektriciteitsaansluiting, een nieuwe laadkabel aanschaffen (bijvoorbeeld van Voldt), het plaatsen van extra kabels, of integratie met zonnepanelen en een thuisaccu. Hoewel de initiële investering relatief hoog is, kun je deze kosten deels terugverdienen door lagere energiekosten, het opslaan van zonne-energie, en eventueel inkomsten uit teruglevering aan het energienet.

Heeft bidirectioneel laden invloed op de garantie van je accu

Bidirectioneel laden kan invloed hebben op de garantievoorwaarden van je autoaccu. Dit verschilt sterk per fabrikant en per model. Sommige autofabrikanten, zoals Nissan en Hyundai, ondersteunen bidirectioneel laden actief en geven aan dat gebruik ervan geen negatieve invloed heeft op de garantie van de accu, mits het laden gebeurt met goedgekeurde laadapparatuur. Andere fabrikanten zijn terughoudender en sluiten het gebruik van bidirectioneel laden expliciet uit van hun garantievoorwaarden, vanwege mogelijke extra belasting op de accu. Hierdoor kan regelmatig terugleveren van stroom ertoe leiden dat je garantie vervalt of wordt beperkt. Het is daarom essentieel dat je vóór aanschaf van een bidirectionele laadpaal goed nagaat bij je dealer of fabrikant hoe dit precies zit voor jouw specifieke voertuig. Als de fabrikant aangeeft dat bidirectioneel laden is toegestaan zonder invloed op de garantie, vraag dit dan bij voorkeur ook schriftelijk aan. Zo voorkom je mogelijke problemen achteraf en ben je verzekerd van optimale ondersteuning als er onverhoopt iets misgaat met je accu.

Bidirectioneel laden combineren met zonnepanelen voor optimale duurzaamheid

Het combineren van bidirectioneel laden met zonnepanelen biedt interessante mogelijkheden voor extra duurzaamheid en kostenbesparing. Wanneer je zonnepanelen energie produceren, kun je deze direct gebruiken om je elektrische auto op te laden. Is je auto eenmaal opgeladen, dan kan de overtollige zonne-energie worden opgeslagen in de accu van je auto, in plaats van dat je deze energie teruglevert aan het net tegen een lager tarief. Tijdens momenten waarop er weinig of geen zon is, zoals ’s avonds of op bewolkte dagen, kun je deze opgeslagen energie weer gebruiken om je huis van stroom te voorzien. Dit vermindert de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet en verlaagt je energierekening aanzienlijk. Technisch gezien heb je hiervoor naast zonnepanelen een bidirectioneel laadstation nodig dat geschikt is om samen te werken met je zonnepaneleninstallatie. Vaak wordt er ook speciale software gebruikt die de stroomproductie van je zonnepanelen, het laadniveau van je autoaccu en je stroomverbruik nauwkeurig op elkaar afstemt. Op deze manier verhoog je jouw zelfvoorzienendheid aanzienlijk en optimaliseer je het gebruik van eigen geproduceerde groene energie.

Regels in Nederland rondom bidirectioneel laden duidelijk uitgelegd

In Nederland mag je gebruikmaken van bidirectioneel laden, maar er gelden specifieke regels en aandachtspunten die belangrijk zijn om te weten. Allereerst moet je elektrische installatie voldoen aan de NEN 1010-normen. Dit betekent dat je laadstation professioneel en veilig geïnstalleerd moet worden door een erkende installateur. Daarnaast moet je energieleverancier en netbeheerder vooraf geïnformeerd worden als je stroom wilt terug leveren aan het elektriciteitsnet. Voor teruglevering via Vehicle to Grid (V2G) gelden ook administratieve verplichtingen, zoals het aanmelden bij de netbeheerder en soms het afsluiten van een speciaal energiecontract. In sommige gevallen vereist teruglevering een extra meter of een slimme meter die apart registreert hoeveel stroom je afneemt en hoeveel je terug levert. Ook goed om te weten is dat teruggeleverde stroom in Nederland wordt vergoed via de salderingsregeling. Deze regeling geldt tot en met 2025 en houdt in dat je geleverde stroom mag wegstrepen tegen afgenomen stroom. Na 2025 wordt deze regeling langzaam afgebouwd. Zorg ervoor dat je altijd actuele informatie inwint bij je eigen netbeheerder en energieleverancier over vergoedingen, aanmeldprocedures en specifieke voorwaarden.

Toekomstige ontwikkelingen rondom bidirectioneel laden

Bidirectioneel laden staat nog relatief aan het begin van de ontwikkeling en zal in de komende jaren verder groeien. Fabrikanten van elektrische autos en laadstations werken aan verbeterde batterijtechnologieën en software, zodat autos efficiënter en veiliger energie kunnen terugleveren. Hierdoor zullen in de toekomst meer elektrische autos standaard geschikt zijn voor bidirectioneel laden. Daarnaast wordt verwacht dat laadstations goedkoper en toegankelijker worden, waardoor de drempel om te investeren lager wordt. Op het gebied van regelgeving komen er waarschijnlijk duidelijkere standaarden, waardoor terugleveren aan het elektriciteitsnet eenvoudiger wordt voor consumenten. Ook energiebedrijven en netbeheerders zullen naar verwachting met nieuwe, aantrekkelijke vergoedingen en energiecontracten komen die bidirectioneel laden extra stimuleren. Slimme software zal bovendien steeds beter in staat zijn om automatisch energiestromen te optimaliseren, waardoor consumenten er nauwelijks omkijken naar hebben. Al deze ontwikkelingen maken bidirectioneel laden een belangrijke pijler voor toekomstige slimme energienetten, waarin consumenten en hun autos een actieve rol spelen in het duurzaam beheren van energie.

(Bronvermelding: Voldt - https://voldt.nl/blogs/nieuws/wat-is-bi-directioneel-opladen-je-ev-wordt-je-thuisbatterij)